قراردادهای کارمزدی و پورسانتی از رایج‌ترین شیوه‌های همکاری در حوزه فروش، بازاریابی، جذب مشتری، پخش مویرگی، بازاریابی دیجیتال و مشاغل خدماتی هستند. بسیاری از کسب‌وکارها به‌ویژه در بخش‌هایی مانند فروشگاه‌ها، شرکت‌های بیمه، بازرگانی، استارت‌آپ‌ها، شرکت‌های ساختمانی و مجموعه‌های فروش تلفنی، نیروهای خود را به‌صورت کارمزدی یا پورسانتی استخدام می‌کنند. اما نکته مهم این است که **اگر این قراردادها به‌صورت اصولی تنظیم نشوند، در اداره کار تبدیل به «قرارداد کار» می‌شوند** و همین مسئله می‌تواند باعث بروز اختلافات جدی، الزام به پرداخت حقوق ثابت، مزایا و حتی بازگشت به کار شود.
گروه مشاوران پرهام با تجربه انجام صدها پروژه تنظیم قرارداد در حوزه فروش و بازاریابی، امروز یکی از مراجع معتبر در طراحی و اجرای قراردادهای کارمزدی و پورسانتی مطابق قانون کار است. در بسیاری از پرونده‌هایی که در بخش حل اختلاف کارگری و کارفرمایی بررسی شده، ریشه مشکل کارفرما استفاده از قراردادهای ناقص و غیرمستند بوده است؛ قراردادهایی که فاقد ساختار مشخص، بندهای مالی شفاف و تعهدات دوطرفه هستند.
قرارداد کارمزدی توافقی است میان کارفرما و کارگر یا پیمانکار که بر اساس آن دستمزد فرد طبق مقدار کار، محصول تولیدشده، خدمات ارائه‌شده یا خروجی مشخص محاسبه می‌شود. این نوع قرارداد در مشاغلی کاربرد دارد که خروجی کاری قابل اندازه‌گیری و سنجش است.
قراردادهای کارمزدی معمولاً در یکی از فرم‌های زیر استفاده می‌شوند:
– کارمزد به ازای هر فروش
– کارمزد به ازای هر مشتری جذب‌شده
– کارمزد به ازای هر قرارداد بسته‌شده
– کارمزد به ازای هر پروژه تکمیل‌شده
– کارمزد درصدی از فاکتور فروش
در شرکت‌هایی که از خدمات سیستم‌سازی منابع انسانی استفاده می‌کنند، قراردادهای کارمزدی با ساختار دقیق‌تری طراحی می‌شود تا هم دستمزد قابل دفاع باشد، هم هزینه نیروی انسانی شفاف و قابل مدیریت شود.
گاهی کارفرمایان تصور می‌کنند چون فرد حقوق ثابتی دریافت نمی‌کند، پس همکاری او «کارمزدی» است؛ درحالی‌که قانون کار چنین برداشتی ندارد. اگر فرد زیر نظر کارفرما کار کند، ساعات حضور داشته باشد، از ابزار سازمان استفاده کند یا وظایف مشخصی داشته باشد، حتی با وجود کارمزدی بودن دستمزد، همکاری او «رابطه کارگری» محسوب می‌شود.
به همین دلیل است که قرارداد کارمزدی باید همراه با بندهای دقیق، شرح وظایف، جدول محاسبه کارمزد، نحوه پرداخت، معیارهای عملکرد و روش تسویه باشد. نبود این موارد، کارفرما را در اداره کار با چالش جدی مواجه می‌کند.
قرارداد پورسانتی فروش یکی از تخصصی‌ترین نوع قراردادهاست، زیرا مستقیماً به درآمد سازمان وابسته است. در این قرارداد، دستمزد فرد بر اساس درصدی از فروش، سود، قرارداد نهایی یا کل عملکرد محاسبه می‌شود. در سازمان‌هایی که ساختار فروش گسترده دارند، این نوع قرارداد به‌عنوان ابزار انگیزشی اصلی استفاده می‌شود.
در بسیاری از کسب‌وکارها قرارداد پورسانتی به‌صورت شفاهی یا بسیار ساده تنظیم می‌شود. این موضوع باعث می‌شود در زمان اختلاف، کارگر ادعا کند:
– پورسانت کمتر از توافق پرداخت شده
– شرح وظایف واضح نبوده
– حضور وی دائمی بوده و باید کارگر تمام‌وقت محسوب شود
– کارفرما بدهکار بوده و تسویه انجام نشده
در پرونده‌های اداره کار و هیئت حل اختلاف، این نوع اختلافات بسیار شایع است.
یک قرارداد پورسانتی استاندارد باعث می‌شود:
– نرخ انگیزه و بهره‌وری فروشندگان افزایش یابد
– فرمول محاسبه پورسانت شفاف باشد
– هزینه منابع انسانی قابل مدیریت شود
– تعهدات دوطرف روشن باشد
– کارفرما در زمان اختلاف یا بازرسی دفاع‌پذیر باشد
سازمان‌هایی که از خدمات گروه مشاوران پرهام استفاده کرده‌اند گزارش داده‌اند که قراردادهای پورسانتی استاندارد، علاوه بر کاهش اختلافات، فروش تیم را ۲۰٪ تا ۵۰٪ افزایش داده است.
برای اینکه قرارداد کارمزدی یا پورسانتی از نظر اداره کار قابل دفاع باشد، باید شامل بندهای دقیق، شفاف و قانونی باشد. متأسفانه در بسیاری از کسب‌وکارها، قراردادهای کارمزدی به‌صورت ساده و بدون مستندات تنظیم می‌شوند؛ همین موضوع باعث می‌شود در زمان اختلاف، رابطه کاری «کارگر–کارفرما» تلقی شود و کارفرما ملزم به پرداخت حقوق، مزایا، سنوات و حتی بازگشت کارگر به کار شود.
در گروه مشاوران پرهام، قراردادهای کارمزدی و پورسانتی بر اساس تجربه عملی در پروژه‌های متعدد طراحی می‌شوند؛ پروژه‌هایی که در آنها تنظیم قرارداد، سیستم حقوق و دستمزد، آیین‌نامه انضباطی و سیستم‌های کنترل عملکرد به‌صورت یکپارچه طراحی شده است. همین یکپارچگی باعث شده پرونده‌های مربوط به اختلافات کارمزدی و پورسانتی به‌شدت کاهش یابد.
اگر فرد موظف به حضور در محل کار، رعایت ساعت، استفاده از ابزار سازمان یا انجام وظایف مستمر باشد، حتی اگر حقوق ثابت نگیرد، همکاری او از دید اداره کار «رابطه کارگری» محسوب می‌شود.
بنابراین «نوع همکاری» باید دقیق مشخص شود و مطابق با آن، بندها تنظیم گردد. درصورت نیاز به تبدیل همکاری به پیمانکاری، لازم است از خدمات تنظیم قراردادهای حرفه‌ای استفاده شود.
شفافیت در روش محاسبه مهم‌ترین بخش قرارداد است. محاسبه باید براساس یکی از روش‌های زیر تعریف شود:
– درصدی از فروش
– درصدی از سود
– مبلغ ثابت به ازای هر مشتری
– کارمزد به ازای هر محصول یا تراکنش
– پورسانت پلکانی (بسیار پرکاربرد در فروش)
جدول محاسبه باید در قرارداد ضمیمه شود.
برای جلوگیری از اختلاف باید مشخص شود که پورسانت یا کارمزد:
– هفتگی پرداخت می‌شود؟
– ماهانه؟
– بعد از تسویه مشتری؟
– یا در پایان قرارداد؟
نبود این بند، یکی از شایع‌ترین دلایل شکایت در هیئت حل اختلاف کارگری است.
در قراردادهای کارمزدی، تعیین دقیق محدوده مسئولیت ضروری است. این بخش باید با ساختار منابع انسانی هماهنگ باشد. بسیاری از شرکت‌ها این بخش را بر اساس مستندات فرآیندها و سیستم‌سازی منابع انسانی تدوین می‌کنند.
در همکاری‌های کارمزدی یا پورسانتی، فسخ قرارداد بدون بند دقیق می‌تواند به دعوای حقوقی منجر شود. لازم است شرایط فسخ یک‌طرفه، پایان همکاری و جبران خسارت به‌طور رسمی ذکر شود.
در مشاغل فروش و بازاریابی، دسترسی نیروها به اطلاعات مشتریان و لیست‌های فروش بسیار حساس است. بنابراین باید بندهای NDA و NCA به‌صورت کامل درج شود تا در صورت ترک همکاری، اطلاعات سازمان محافظت گردد.
نمونه قرارداد کارمزدی – بر اساس قانون کار و مدنی
ماده ۱ – مشخصات طرفین
کارفرما: …………………………………… | نشانی: ……………………………………
کارگر/پیمانکار: ………………………… | شماره ملی: ………………………………
ماده ۲ – موضوع قرارداد
ارائه خدمات ………………… به‌صورت کارمزدی، مطابق شرح وظایف پیوست.
ماده ۳ – نحوه محاسبه کارمزد
میزان کارمزد به ازای هر ………… مبلغ ………… ریال تعیین می‌گردد.
ماده ۴ – شرایط پرداخت
پرداخت کارمزد به‌صورت ………………… پس از تأیید گزارش عملکرد انجام می‌شود.
ماده ۵ – تعهدات مجری
انجام دقیق کار، رعایت قوانین، ارائه گزارش عملکرد، رعایت محرمانگی.
ماده ۶ – تعهدات کارفرما
پرداخت کارمزد طبق زمان‌بندی، ارائه ابزار لازم، همکاری در اجرای صحیح کار.
ماده ۷ – فسخ قرارداد
در صورت عدم انجام کار یا تخلف، کارفرما می‌تواند قرارداد را با اطلاع کتبی فسخ کند.
امضا کارفرما: ……………… | امضا مجری: ………………
نمونه قرارداد پورسانتی فروش – قابل استفاده در تمامی صنایع
ماده ۱ – طرفین قرارداد
کارفرما (شرکت/فروشگاه): …………………………………
فروشنده/بازاریاب: ……………………………………………
ماده ۲ – موضوع همکاری
جذب مشتری، فروش محصولات یا خدمات و توسعه بازار طبق برنامه فروش.
ماده ۳ – نحوه محاسبه پورسانت
فروشنده به‌ازای هر فروش موفق، ………… درصد پورسانت دریافت می‌کند.
در صورت عبور از سقف فروش ماهانه، پورسانت پلکانی مطابق جدول پیوست محاسبه می‌شود.
ماده ۴ – ساعت و محل فعالیت
(در صورت کارمزدی بودن واقعی، ساعت و محل مشخص نمی‌شود تا رابطه کارگری احراز نگردد.)
ماده ۵ – شرایط پرداخت پورسانت
پورسانت پس از تسویه مشتری یا حداکثر تا پایان ماه پرداخت می‌شود.
ماده ۶ – تعهدات فروشنده
پیگیری مشتری، گزارش فروش، رعایت استانداردهای سازمان، رعایت محرمانگی.
ماده ۷ – تعهدات کارفرما
پرداخت به‌موقع پورسانت، ارائه ابزار فروش، حمایت بازاریابی.
ماده ۸ – فسخ قرارداد
فسخ با اطلاع قبلی ۷ روزه و تسویه کامل پورسانت‌های قطعی.
امضا کارفرما: ………… | امضا فروشنده: …………
یکی از بزرگ‌ترین اشتباهات کارفرمایان این است که تصور می‌کنند چون فروشنده یا بازاریاب حقوق ثابت دریافت نمی‌کند، پس «کارگر» محسوب نمی‌شود و هر اختلافی خارج از اداره کار رسیدگی می‌شود. اما در قانون کار ایران، معیار تشخیص رابطه کارگری «حقوق ثابت» نیست؛ بلکه معیار اصلی موارد زیر است:
– وجود دستور کار
– الزام به گزارش‌دهی
– ساعات مشخص فعالیت
– استفاده از ابزار یا سیستم سازمان
– انجام وظایف مستمر
به همین دلیل اگر قرارداد کارمزدی یا پورسانتی استاندارد نباشد، فروشنده می‌تواند در هیئت حل اختلاف ادعا کند که کارگر بوده و کارفرما موظف است:
– حقوق معوقه
– سنوات
– عیدی
– مرخصی
– مزایای کامل قانون کار
– و حتی «بازگشت به کار»
را پرداخت کند.
به همین دلیل است که قراردادهای فروش و بازاریابی باید دقیق‌تر، شفاف‌تر و حرفه‌ای‌تر نوشته شوند.
وقتی پورسانت به‌صورت مبهم و غیرمستند محاسبه شود، فروشنده در زمان اختلاف ادعا می‌کند:
– درصد واقعی کمتر پرداخت شده
– سقف فروش اشتباه محاسبه شده
– پورسانت برخی محصولات پرداخت نشده
– یا شرکت گزارش فروش را دست‌کاری کرده است
در پرونده‌های مختلف که توسط مشاوران گروه مشاوران پرهام بررسی شده، بیش از ۷۰٪ اختلافات دقیقاً به همین دلیل ایجاد شده است.
اگر فروشنده کارمزدی مجبور به حضور در محل مشخص یا ساعت کاری ثابت باشد، اداره کار همکاری او را «رابطه کارگری» محسوب می‌کند.
در بسیاری از قراردادهای پورسانتی، محدوده فعالیت و مسئولیت‌ها مشخص نیست. همین موضوع باعث می‌شود فروشنده در اداره کار ادعا کند که «وظایف خارج از توافق» به او محول شده است.
این موارد جزو شایع‌ترین دلایل ثبت شکایت در هیئت تشخیص اداره کار هستند.
یکی از پیچیده‌ترین بخش‌های این نوع همکاری، وضعیت بیمه است. قانون کار می‌گوید:
اگر فرد تحت نظارت کارفرما کار کند → **باید بیمه شود**
اگر فرد پیمانکار مستقل باشد → **می‌تواند فاقد بیمه باشد**
فرد باید بیمه شود اگر:
– ساعت فعالیت دارد
– محل کار مشخص دارد
– گزارش مستقیم ارائه می‌دهد
– از ابزار شرکت استفاده می‌کند
– تحت مدیریت مستقیم است
در این حالت، حتی اگر پورسانتی باشد، کارفرما موظف به بیمه کردن اوست.
بسیاری از کارفرمایان برای تعیین تکلیف این موضوع از خدمات مشاوره بیمه تأمین اجتماعی استفاده می‌کنند تا دچار جریمه نشوند.
وقتی فرد:
– پیمانکاری واقعی است
– خروجی کار قابل اندازه‌گیری است
– محل و ساعت کار دست خودش است
– گزارش‌دهی محدود یا غیرمستمر دارد
در این شرایط، بیمه پیمانکاری یا عدم بیمه امکان‌پذیر است.
در ادامه یک جدول واقعی و قابل استفاده برای محاسبه پورسانت پلکانی ارائه شده است. این جدول از رایج‌ترین فرمول‌های فروش در شرکت‌های ایرانی و پروژه‌های اجرا شده گروه پرهام است.
| سطح فروش ماهانه | درصد پورسانت | توضیحات |
|---|---|---|
| تا 50 میلیون تومان | 2% | پورسانت پایه |
| 50 تا 100 میلیون تومان | 3% | پورسانت افزایشی |
| 100 تا 200 میلیون تومان | 4% | پورسانت پاداش عملکرد |
| بیش از 200 میلیون تومان | 5% | پورسانت ویژه فروش بالا |
این جدول به راحتی می‌تواند به عنوان پیوست قرارداد در بخش «فرمول محاسبه پورسانت» قرار بگیرد و یکی از بهترین ابزارهای جلوگیری از اختلافات است.
– شفافیت کامل در پرداخت‌ها
– جلوگیری از سوءتفاهم و اختلاف
– امکان دفاع در اداره کار
– امکان ارزیابی عملکرد فروش
– افزایش انگیزه و رقابت سالم
در شرکت‌هایی که ساختار فروش حرفه‌ای دارند، این جدول‌ها به‌صورت ماهانه یا فصلی به‌روزرسانی می‌شود.
اکنون که در سه بخش قبلی به‌صورت تخصصی درباره قراردادهای کارمزدی و پورسانتی، ریسک‌های قانونی، نحوه محاسبه دستمزد و شرایط بیمه صحبت کردیم، زمان جمع‌بندی این سرویس فرا رسیده است. قراردادهای کارمزدی و پورسانتی برخلاف ظاهر ساده‌ای که دارند، از پیچیده‌ترین انواع قراردادها هستند؛ زیرا رابطه مستقیمی با فروش، درآمد، عملکرد فردی و تعهدات مالی کارفرما دارند. کوچک‌ترین ابهام یا نقص در این قراردادها می‌تواند زمینه‌ساز اختلافات جدی و طرح شکایت در مراجع اداره کار شود.
در تجربه مشاوران گروه پرهام، بیشترین اختلافات میان فروشندگان و کارفرمایان دقیقاً در زمانی ایجاد شده که قراردادها فاقد شفافیت در فرمول محاسبه پورسانت، ساعات فعالیت، شرح وظایف و تعهدات دوطرف بوده‌اند. همین موضوع اهمیت تنظیم قرارداد حرفه‌ای را دوچندان می‌کند؛ به‌ویژه برای سازمان‌هایی که تیم فروش گسترده یا نمایندگان بازاریابی متعدد دارند.
قراردادهای کارمزدی برای کسب‌وکارهایی مناسب هستند که عملکرد افراد قابل اندازه‌گیری است؛ مانند فروشندگان تلفنی، کارشناسان بازاریابی، عوامل اجرایی و نیروهایی که با خروجی مشخص ارزیابی می‌شوند. اما اگر قرارداد کارمزدی بدون ساختار باشد، ممکن است در اداره کار رابطه «کارگری» احراز شود و کارفرما مجبور به پرداخت حقوق ثابت، مزایا، سنوات، مرخصی و بیمه معوقه گردد.
برای جلوگیری از این چالش‌ها لازم است:
– نحوه محاسبه کارمزد دقیقاً تعریف شود
– محدوده فعالیت و شرح وظایف مشخص باشد
– بند محرمانگی و عدم رقابت درج شود
– رابطه پیمانکاری یا کارمزدی واقعی تنظیم شود
این دقیقا همان چیزی است که در خدمات تنظیم و تدوین قراردادهای حرفه‌ای مجموعه پرهام انجام می‌شود.
در قراردادهای پورسانتی هر درصدی که اشتباه نوشته شود، در آینده تبدیل به اختلاف مالی بزرگ خواهد شد. از طرف دیگر، فروشندگان معمولاً حساس‌ترین نیروهای سازمان هستند؛ زیرا مستقیم با درآمد، مشتری و بازار در ارتباط‌اند. بنابراین قراردادهای پورسانتی باید:
– فرمول محاسبه پورسانت شفاف و قابل اندازه‌گیری باشد
– پورسانت پلکانی یا ثابت به‌صورت دقیق توضیح داده شود
– جدول پورسانت به‌صورت پیوست قرارداد قرار گیرد
– شرایط پرداخت شامل زمان، روش و تسویه مشخص شود
بسیاری از شرکت‌ها با استفاده از این نوع قرارداد استاندارد توانسته‌اند عملکرد فروش خود را تا چندین برابر افزایش دهند.
گروه مشاوران پرهام یکی از معدود مجموعه‌هایی است که تنظیم قراردادهای فروش، بازاریابی، نمایندگی، کارمزدی و پورسانتی را به‌صورت **کاملاً تخصصی** و مطابق با قانون کار انجام می‌دهد. تجربه چندین ساله در حوزه روابط کار، سیستم‌سازی منابع انسانی و حل اختلافات کارگری و کارفرمایی باعث شده قراردادهای تهیه‌شده توسط تیم پرهام:
– قابل دفاع در اداره کار باشد
– مطابق با بخشنامه‌های تأمین اجتماعی نوشته شود
– به‌صورت اختصاصی برای هر کسب‌وکار طراحی شود
– ریسک شکایت و اختلافات مالی را به حداقل برساند
همچنین تمامی قراردادها براساس نیاز سازمان و مدل فروش آن طراحی می‌شود؛ چه سیستم فروش تلفنی داشته باشید، چه نمایندگان و بازاریاب‌های حضوری، چه فروش آنلاین یا شبکه‌ای.
گروه مشاوران پرهام خدمات زیر را به‌صورت کامل ارائه می‌کند:
– تنظیم قرارداد کارمزدی اختصاصی
– تنظیم قرارداد پورسانتی فروش (پلکانی، درصدی، ترکیبی)
– طراحی جدول پورسانت بر اساس ساختار سازمان
– بررسی قراردادهای موجود و اصلاح کامل آنها
– مشاوره بیمه‌ای برای جلوگیری از جریمه تأمین اجتماعی
– تدوین شرح وظایف فروشندگان و بازاریابان
– مشاوره برای کاهش اختلافات کارگری
این خدمات برای فروشگاه‌ها، شرکت‌های بیمه، مجموعه‌های بازرگانی، شرکت‌های ساختمانی، استارت‌آپ‌ها، تیم‌های فروش تلفنی و سازمان‌های بزرگ قابل استفاده است.
برای درخواست تنظیم قرارداد کارمزدی یا پورسانتی، کافی‌ست با ما تماس بگیرید:
📞 **026-34444105**
📱 **09123639617**
📧 **info@parham-group.com**
📍 کرج، بلوار مطهری، روبروی اداره ارشاد اسلامی، برج نیکان، طبقه ۶، واحد ۲۲
مشاوره اولیه کاملاً رایگان است و پس از بررسی مدل فروش شما، بهترین قرارداد متناسب با فعالیتتان تنظیم می‌شود.
یک قرارداد پورسانتی یا کارمزدی استاندارد نه‌تنها اختلافات مالی و حقوقی را کاهش می‌دهد، بلکه باعث افزایش انگیزه فروشندگان، رشد فروش، افزایش بهره‌وری و شفافیت مالی در سازمان می‌شود. تنظیم حرفه‌ای قرارداد درواقع یک سرمایه‌گذاری است، نه هزینه.
اگر می‌خواهید تیم فروش قدرتمند، با انگیزه و بدون ریسک حقوقی داشته باشید، اکنون بهترین زمان برای استفاده از این خدمات تخصصی است.
جهت ارتباط با ما و در خواست مشاوره با ما تماس بگیرید.
تماس بگیریدتمامی حقوق برای گروه مشاوران پرهام محفوظ است. 1400
Web design and Seo by Serentco
